Ana Bravo Pérez
In het multimediale werk van de Colombiaanse kunstenaar Ana Bravo Pérez staan migratie, geheugen, ballingschap en (de)kolonisatie centraal. Haar studies voeren haar van film- en kunstopleidingen aan de University of Auckland in Nieuw-Zeeland), naar Caracas (Venezuela), Cuba, Buenos Aires (Argentinië) en Amsterdam. Haar ervaringen als migrant vormen een belangrijk uitgangspunt in haar films, installaties en performances. In 2005 is ze haar geboorteland vanwege geweld ontvlucht. Bravo Pérez realiseerde zich in Colombia dat de overweldigende natuur uit haar jeugd ook het decor was van een oorlog die ooit begon met kolonisatie en de exploitatie van natuurlijke bronnen. In haar werk vestigt zij de aandacht op de winning van natuurlijke grondstoffen zoals goud en steenkolen en plaatst deze in relatie tot de koloniale geschiedenis, de uitbuiting van de aarde en het neoliberalisme.
Inspiratie voor haar aanpak biedt het begrip ‘quipu’, een systeem van koorden en knopen waarmee gegevens en verhalen werden vastgelegd door de Inca’s en andere gemeenschappen in de Andes. Het begrip werd begin 17e eeuw beschreven door de eerste antikoloniale schrijver van het Andesgebied, Felipe Goman Poma de Ayala, in zijn El primer nueva corónica y buen gobierno [De eerste nieuwe kroniek en goed bestuur]. Hij zag hoe de traditionele leefwijze van de Andesbevolking op grove wijze werd verwoest door Europese veroveraars en hoopte met dit boek de oude waarden weer in ere te herstellen.
Het begrip ‘quipu’ inspireert Bravo Pérez tot gelaagde installaties waarin ontheemding, migratie en trauma in relatie tot de koloniale uitbuiting invoelbaar worden. Bravo Pérez wil geschiedenissen belichten die door het Westerse koloniale perspectief worden vertekend of genegeerd. Indrukwekkend was haar solopresentatie ‘If we remain silent’ in Casco Art Instituut in Utrecht, najaar 2023. De tentoonstelling vormde een eerbetoon aan vrouwelijke sociale leiders en activistes in Zuid-Amerika die hun leven hebben verloren in de strijd tegen de ecologische vernietiging van het land en de afbraak van hun gemeenschap.
Schending van mensenrechten en vernietiging van het landschap staan ook centraal in haar filminstallatie ‘Mother Earth’s Inner Organs’ (2022). De film gaat over de winning van steenkool en de gevolgen voor de lokale gemeenschappen in het Colombiaanse Guajira; zij hebben gezondheidsklachten veroorzaakt door de milieuvervuiling en worden verdreven van hun land. Colombiaanse mijnbouwbedrijven zijn betrokken bij mensenrechtenschendingen. Nederland is al decennia een van de grootste importeurs van steenkool uit Colombia, maar de Nederlandse afnemers worden nauwelijks geassocieerd met de sociale en gewelddadige omstandigheden die ermee zijn gemoeid.
In het Belmonte Arboretum zal Ana Bravo Pérez in een rituele opstelling grondstoffen uit haar geboorteland verbinden met de aarde rondom een boom die oorspronkelijk uit het Amerikaanse continent in Europa is gezaaid, de plataan.
Bravo Pérez: “Although I cannot escape being complicit in the mining of coal by using electricity in the Netherlands, I sympathize with the struggle of indigenous communities in Colombia and their claims for climate justice, reparation and self-determination.”
Ana Bravo Pérez (Pasto, Colombia) woont en werkt in Amsterdam. anabravoperez.com