Buhlebezwe Siwani
Eeuwenlang waren geneeskunde en botanie met elkaar verbonden totdat het gebruik van bepaalde kruiden en planten als een verdachte praktijk werd beschouwd, vooral vanwege de associatie met hekserij. Veel kennis is daarmee verloren gegaan. Hoewel in 1994 het wettelijk verbod op hekserij in Zuid-Afrika werd afgeschaft, heersen er nog steeds hardnekkige vooroordelen ten aanzien van het gebruik van geneeskrachtige planten in traditionele inheemse vormen van ‘healing’. Het zijn deze planten die de hoofdrol krijgen in de installatie van de Zuid-Afrikaanse Buhlebezwe Siwani.
Haar oeuvre omvat schilderijen, performance, fotografie, sculptuur, video en installaties.
Siwani reflecteert kritisch op koloniaal onrecht, de achtergestelde positie van de (zwarte) vrouw, en op de ongelijke relatie tussen Afrikaanse spiritualiteit en het westerse christelijke geloof. Haar werk is sterk verbonden met haar praktijk als Sangoma, spirituele genezer, die streeft naar harmonie tussen de levenden en de doden. Haar performances, die worden vastgelegd in video’s en fotowerken, verwijzen naar gedwongen of vrijwillige verplaatsing van mensen en de onteigening van land in voormalige kolonies. Zij onderzoekt hoe de wonden ontstaan door migratie of ontworteling kunnen worden genezen. Hoe herdefinieer je het concept ‘thuis’ als je in een nieuw land bent? Hoe zorg je voor verankering in een nieuw land? Een belangrijke rol daarin speelt “iYeza”, Xhosa voor medicijn, dat verwijst naar helende (vloei)stoffen uit planten. Ook staat “iYeza” voor het weren van negatieve spirituele energie en het uitnodigen van goede energie. Om te genezen is is het belangrijk terug te grijpen op de geesten van onze overgrootouders en dat wat het land ons schenkt. Zij schrijft: “My work draws on my personal memory of growing up, and my journey as a traditional healer. It considers the flora of Southern Africa and its use in traditional medicines, rituals and daily life, and how this has changed over time. Through these pieces, I hope to reset thinking about ourselves as indigenous people and our plants. This is about healing our spirits, the spirits of our ancestors and recognizing the power in what our land has gifted to us.”
Buhlebezwe Siwani (1987, Johannesburg, Zuid-Afrika) woont en werkt in Amsterdam en Kaapstad.
buhlebezwesiwani.com