In de zomer van 2024 vindt de twaalfde editie van Beelden op de Berg plaats in het Belmonte Arboretum in Wageningen. De beeldententoonstelling, getiteld Heksenkruid – decolonising botany, staat in het teken van dekolonisatie van plantenkennis. Van 1 juni tot en met 15 september 2024 zijn tegen een schitterend decor kunstwerken van veertien internationale kunstenaars te zien. Hoe en door wie is de kennis over natuur, planten en bomen vergaard? Hoe is deze kennis verweven met aspecten zoals migratie, kolonialisme, nationalisme en economisch gewin? En hoe speelt dit in de tradities en legenden die aan de Wageningse berg zijn verbonden?
De kunstenaars maken speciaal voor de tentoonstelling nieuw werk. Er worden verbindingen gelegd tussen kennis uit het verleden en het heden, tussen Europa en andere continenten, tussen westerse botanische kennis en de kennis van inheemse volkeren in relatie tot koloniale geschiedenis. Ook onderbelichte verhalen over de Wageningse Berg krijgen een plek. ‘Dekolonisatie in de botanie betekent ook het herkennen en waarderen van de bijdragen van inheemse gemeenschappen aan de kennis over planten, aldus de Oosterbeekse kunsthistoricus Mirjam Westen, die als curator dit thema koos en kunstenaars selecteerde. ‘Kunstenaars reflecteren kritisch op het gebruik van botanische kennis en praktijken uit heden en verleden. De titel Heksenkruid verwijst naar de traditionele kennis van geneeskrachtige kruiden die in de westerse wereld vaak wordt veronachtzaamd en in een kwaad daglicht wordt gesteld’, aldus Westen.
Kunstenaars
De deelnemende kunstenaars zijn: Razia Barsatie (1982, Paramaribo, SR), Ana Bravo Pérez (Pasto, CO), Beya Gilles Gacha (1990, Paris, FR), Juan Arturo Garcia (1988, Mexico City, MX), Femke Herregraven (1982, Nijmegen, NL), Susanne Khalil Yusef (Stolberg, DE), Su Melo (Rancagua, CL), Kim Ng (1965 Kluang Johor, MY), Kristina Norman (1979, Tallinn, EE), Jerrold Saija (1996, Sittard, NL), Karen Sargsyan (1973, Yerevan, AM), Kathrin Schlegel (1977, Nordhorn, DE), Buhlebezwe Siwani (1987, Johannesburg, SA) en Weaving Realities Collective (Aldo Esparza Ramos (1986, Mexico-city, MX) & Yuchen Li, (1991, Nanchang, CN)).
De buitententoonstelling Beelden op de Berg geniet grote bekendheid onder kunstliefhebbers in Wageningen en wijde omstreken en wordt sinds 1976 ongeveer om de vijf jaar gehouden. De organisatie is in handen van de Stichting Beelden op de Berg, sinds 2021 onder voorzitterschap van Arnold Bregt, onderwijsdecaan bij Wageningen Universiteit. ‘We zijn supertrots en verheugd dat we werk van toonaangevende kunstenaars met verschillende culturele achtergronden naar Wageningen kunnen halen. Het actuele thema biedt ook een prachtige kapstok voor bijzondere rondleidingen en randprogrammering’, aldus Bregt. Vooralsnog zijn educatieprojecten voorzien bij meerdere basis-, vmbo-, havo- en vwo-klassen, buitenschoolse opvang en een internationale schakelklas in de regio. Ook heeft een groep Wageningse studenten het thema geadopteerd in een Honours Investigation Project en verzorgen bblthk Wageningen, Museum de Casteelse Poort, filmhuis Movie W, verpleeghuis Rumah Kita en OtherWise van Wageningen University activiteiten rond het thema. Daarnaast komt er een plattegrond en tentoonstellingsgids met aanvullende informatie over de kunstwerken, curator en kunstenaars en is hiervan ook kennis te nemen via de website www.beeldenopdeberg.nl.
